He whakamārama mō te NCEA

He aha te NCEA?

Ko te Taumata Mātauranga ā-Motu (NCEA) te tohu matua ka whāia mō te wehe i te kura i Aotearoa. Ko tōna 150,000 nei ngā ākonga e kawe ana i ngā mahi NCEA i ia tau.

Nō te 2002 i poua ai, ā, i Aotearoa me tāwāhi e whakaaetia ana he hanga whaitake, he hanga ruarangi tonu. E arohia ana e te hunga kimi kaimahi, ā, he taunga waewae tuatahi mō ngā ākonga i te ara ki te mahi, ki te tūranga pia, me te maha noa atu o ngā kōwhiringa akoako – mai i te tūranga pia me te akoranga mahi ā-rehe ki te whaiwhai tohu i te paetoru.

E toru ngā pae o te NCEA:

  • Kaupae 1 — mō te nuinga, kei te Tau 11
  • Kaupae 2 — mō te nuinga, kei te Tau 12
  • Kaupae 3 — mō te nuinga, kei te tau 13

I tēnei wā, me mātua whiwhi te ākonga i te 80 whiwhinga e riro ai i a ia he tohu NCEA ki ia kaupae.

Kia eke i te ākonga tētahi paerewa, ka riro i a ia ētahi whiwhinga o te tohu NCEA.

Ko tā ia paerewa, he whakaahua i ngā mea kia mātua mōhio te ākonga, kia taea rānei e ia, e eke ai i a ia taua paerewa. Ko ētahi paerewa he mea aromatawai ā-roto e te kaiako i te takanga o te tau, ko ētahi ia he mea aromatawai ā-waho e NZQA i te mutunga o te tau (hei tauira, ki te whakamātautau, ki te kōpaki mahi rānei).

E rua ngā momo paerewa o te NCEA, ko:

  • Ngā Paerewa Paetae — ko tā ēnei he whakamana i ngā mea kua ākona i ngā wāhanga ako o te Marautanga ā-Motu. Anei ngā pae iti o roto i ngā paerewa: Kairangi, Kaiaka, Paetae, Kāore i Eke.
  • Ngā Paerewa — ko tā ēnei he whakamana i ngā mea kua ākona i wāhi kē (pērā i ngā akoranga ringarehe me te ao Māori). Mō te nuinga o ēnei, e rua noa ngā pae iti e taea ana, ko te Paetae me te Kāore i Eke (arā, kua puta rānei, kua pari rānei te ihu).

He ara hou ngā Ara Ringarehe e tutuki ai ngā Kaupae 1, 2, me te 3 o te NCEA. Mā reira hoki e takoto ai he ara ki ētahi atu mahi ako, mahi whakangungu, ā, ki te mahi tonu anō.

Ko Te Mana Tohu Mātauranga o Aotearoa (NZQA) kei te whakahaere i te NCEA. He maha ngā rauemi, tae atu ki te ataata, kua puta i a ia mō te NCEA. Koia nei ētahi:

He pārongo anō mō te NCEA e wātea ana i Te Tāhuhu o te Mātauranga

He aha te NCEA?

Ko te Taumata Mātauranga ā-Motu (NCEA) te tohu matua ka whāia mō te wehe i te kura i Aotearoa. Ko tōna 150,000 nei ngā ākonga e kawe ana i ngā mahi NCEA i ia tau.

Nō te 2002 i poua ai, ā, i Aotearoa me tāwāhi e whakaaetia ana he hanga whaitake, he hanga ruarangi tonu. E arohia ana e te hunga kimi kaimahi, ā, he taunga waewae tuatahi mō ngā ākonga i te ara ki te mahi, ki te tūranga pia, me te maha noa atu o ngā kōwhiringa akoako – mai i te tūranga pia me te akoranga mahi ā-rehe ki te whaiwhai tohu i te paetoru.

E toru ngā pae o te NCEA:

  • Kaupae 1 — mō te nuinga, kei te Tau 11
  • Kaupae 2 — mō te nuinga, kei te Tau 12
  • Kaupae 3 — mō te nuinga, kei te tau 13

I tēnei wā, me mātua whiwhi te ākonga i te 80 whiwhinga e riro ai i a ia he tohu NCEA ki ia kaupae.

Kia eke i te ākonga tētahi paerewa, ka riro i a ia ētahi whiwhinga o te tohu NCEA.

Ko tā ia paerewa, he whakaahua i ngā mea kia mātua mōhio te ākonga, kia taea rānei e ia, e eke ai i a ia taua paerewa. Ko ētahi paerewa he mea aromatawai ā-roto e te kaiako i te takanga o te tau, ko ētahi ia he mea aromatawai ā-waho e NZQA i te mutunga o te tau (hei tauira, ki te whakamātautau, ki te kōpaki mahi rānei).

E rua ngā momo paerewa o te NCEA, ko:

  • Ngā Paerewa Paetae — ko tā ēnei he whakamana i ngā mea kua ākona i ngā wāhanga ako o te Marautanga ā-Motu. Anei ngā pae iti o roto i ngā paerewa: Kairangi, Kaiaka, Paetae, Kāore i Eke.
  • Ngā Paerewa — ko tā ēnei he whakamana i ngā mea kua ākona i wāhi kē (pērā i ngā akoranga ringarehe me te ao Māori). Mō te nuinga o ēnei, e rua noa ngā pae iti e taea ana, ko te Paetae me te Kāore i Eke (arā, kua puta rānei, kua pari rānei te ihu).

He ara hou ngā Ara Ringarehe e tutuki ai ngā Kaupae 1, 2, me te 3 o te NCEA. Mā reira hoki e takoto ai he ara ki ētahi atu mahi ako, mahi whakangungu, ā, ki te mahi tonu anō.

Ko Te Mana Tohu Mātauranga o Aotearoa (NZQA) kei te whakahaere i te NCEA. He maha ngā rauemi, tae atu ki te ataata, kua puta i a ia mō te NCEA. Koia nei ētahi:

He pārongo anō mō te NCEA e wātea ana i Te Tāhuhu o te Mātauranga