[ Rauemi Kōnae ]
- Taitara: Tukutuku Ako
- Whakaahua: Pūtaiao
- Wāhitau Tukutuku Kōnae: https://ncea-live-3-storagestack-53q-assetstorages3bucket-2o21xte0r81u.s3.amazonaws.com/s3fs-public/2024-02/Tukutuku%20Ako%20P%C5%ABtaiao.pdf?VersionId=DiWzJ5qzaNIkHu7taASxKu_g4o28lPiK
- Torohanga Kōnae: pdf
- Rahi o te Kōnae: 115KB
- Tukutuku Ako.pdf
- Whakaahua: Pūtaiao
Document List: [{"file_url":"https:\/\/ncea-live-3-storagestack-53q-assetstorages3bucket-2o21xte0r81u.s3.amazonaws.com\/s3fs-public\/2024-02\/P%C5%ABtaiao%20NCEA%20Level%201%20W%C4%81hanga%20Ako%20Learning%20Outcomes.pdf?VersionId=INEJvbgTrDNbcp64p_U6CgCT3v4y5Fq6","file_size":281153}]
Documents Count: 1
[ Rauemi Kōnae ]
- Taitara: PŪT NCEA Kaupae 1 Putanga Ako
- Wāhitau Tukutuku Kōnae: https://ncea-live-3-storagestack-53q-assetstorages3bucket-2o21xte0r81u.s3.amazonaws.com/s3fs-public/2024-02/P%C5%ABtaiao%20NCEA%20Level%201%20W%C4%81hanga%20Ako%20Learning%20Outcomes.pdf?VersionId=INEJvbgTrDNbcp64p_U6CgCT3v4y5Fq6
- Torohanga Kōnae: pdf
- Rahi o te Kōnae: 275KB
- PŪT NCEA Kaupae 1 Putanga Ako.pdf
[ Rauemi Kōnae ]
- Taitara: PŪT NCEA Kaupae 1 Putanga Ako
- Wāhitau Tukutuku Kōnae: https://ncea-live-3-storagestack-53q-assetstorages3bucket-2o21xte0r81u.s3.amazonaws.com/s3fs-public/2024-02/P%C5%ABtaiao%20NCEA%20Level%201%20W%C4%81hanga%20Ako%20Learning%20Outcomes.pdf?VersionId=INEJvbgTrDNbcp64p_U6CgCT3v4y5Fq6
- Torohanga Kōnae: pdf
- Rahi o te Kōnae: 275KB
- PŪT NCEA Kaupae 1 Putanga Ako.pdf
He aha te ariā o Pūtaiao?
Nā Rangi tāua, nā Tū-ā-nuku e takoto nei
Ko ahau tēnei, ko mea a mea
Nā te tūtohinga i puta i te Arotakenga o ngā Paerewa Paetae mō ‘He mana ōrite mō te mātauranga Māori’ kua āhei mātou ki te taunaha mai anō i te kupu ‘pūtaiao’ me kore noa e paku Māori anō ai tōna hā.
Mā roto i te taunaha mai anō i te kupu pūtaiao, e tautuhi anō ana mātou i tana whakamāramatanga i runga i tō mātou mōhio ki ngā hononga o ō tātou tūpuna ki ngā atua katoa. I ārahi tēnei i ō rātou whakaaro me ā rātou mahi kia ora pai ai rātou i tō rātou nā ao, i te wā i a rātou. Mei kore ake ēnei whanaketanga mōhiotanga, whanaketanga māramatanga hei ārahi i ā rātou whakahaere, kua kore pea e tino ora ō tātou tūpuna.
Ko te mātauranga pūtaiao, he whai māramatanga ki te ao tūroa mā roto i te mātauranga Māori. Ko te ngako o te kōrero nei e mea ana mā ngā kōrero tuku iho e ārahi te mārama o te tauira ki te ao tūroa.
Ko te mātauranga pūtaiao taketake, he aro ki te mātauranga taketake, ā, he whakamana hoki i ērā atu iwi taketake, he māramatanga ake o rātou mō te ao tūroa e noho nā rātou. Ka mutu, he nui tonu ō tātou āhuatanga e rite ana ki ō ērā atu iwi taketake, hei tauira, e ārahina ana rātou e ngā kōrero a ō rātou tūpuna.
Ahakoa e aro ana ngā whakamāramatanga e rua o runga ake nei ki ngā kōrero tuku iho me ngā mātauranga Māori, ehara i te mea ka kapi katoa tētahi hōtaka ako i ngā mātauranga o ō tātou tūpuna. Engari kē, e pūtake mai ana ēnei mātauranga i ngā mōhiotanga whai mana, whai uara hei toronga mā ngā ākonga ki te waihanga i ō rātou mātauranga mō nāianei, mō te anamata hoki. Me mātua mōhio ngā ākonga ki ngā tukanga whakawhanake mōhioranga, whakawhiti mōhioranga me ngā uara hei whakamōhio i ngā take e pēnei ana ā tātou tikanga. Ka ako rātou arā noa atu ngā tirohanga huhua ki te ao, e whai ana i tētahi pūnaha uara, me te mōhio ahakoa rā te momo mātauranga, ko tōna pūtaketanga e mātāpuna mai ana i ngā uara o te tangata.
Nā reira, me whai kupu Māori e tōtika ana mō te ‘Western science’ kia pai ai tana noho tahi ki ngā tirohanga maha, ki ngā mātauranga maha anō hoki. He mea nui kia pāhekoheko ngā ākonga Māori ki ēnei mātauranga, e whānui kē atu ai, e hōhonu kē atu ai tō rātou mōhio. Ko te kupu pai ki a mātou mō te ‘science’, arā te ‘Western science’, ko te mātauranga tauiwi.
Nā Rangi tāua, nā Tū-ā-nuku e takoto nei
Ko ahau tēnei, ko mea a mea
Nā te tūtohinga i puta i te Arotakenga o ngā Paerewa Paetae mō ‘He mana ōrite mō te mātauranga Māori’ kua āhei mātou ki te taunaha mai anō i te kupu ‘pūtaiao’ me kore noa e paku Māori anō ai tōna hā.
Mā roto i te taunaha mai anō i te kupu pūtaiao, e tautuhi anō ana mātou i tana whakamāramatanga i runga i tō mātou mōhio ki ngā hononga o ō tātou tūpuna ki ngā atua katoa. I ārahi tēnei i ō rātou whakaaro me ā rātou mahi kia ora pai ai rātou i tō rātou nā ao, i te wā i a rātou. Mei kore ake ēnei whanaketanga mōhiotanga, whanaketanga māramatanga hei ārahi i ā rātou whakahaere, kua kore pea e tino ora ō tātou tūpuna.
Ko te mātauranga pūtaiao, he whai māramatanga ki te ao tūroa mā roto i te mātauranga Māori. Ko te ngako o te kōrero nei e mea ana mā ngā kōrero tuku iho e ārahi te mārama o te tauira ki te ao tūroa.
Ko te mātauranga pūtaiao taketake, he aro ki te mātauranga taketake, ā, he whakamana hoki i ērā atu iwi taketake, he māramatanga ake o rātou mō te ao tūroa e noho nā rātou. Ka mutu, he nui tonu ō tātou āhuatanga e rite ana ki ō ērā atu iwi taketake, hei tauira, e ārahina ana rātou e ngā kōrero a ō rātou tūpuna.
Ahakoa e aro ana ngā whakamāramatanga e rua o runga ake nei ki ngā kōrero tuku iho me ngā mātauranga Māori, ehara i te mea ka kapi katoa tētahi hōtaka ako i ngā mātauranga o ō tātou tūpuna. Engari kē, e pūtake mai ana ēnei mātauranga i ngā mōhiotanga whai mana, whai uara hei toronga mā ngā ākonga ki te waihanga i ō rātou mātauranga mō nāianei, mō te anamata hoki. Me mātua mōhio ngā ākonga ki ngā tukanga whakawhanake mōhioranga, whakawhiti mōhioranga me ngā uara hei whakamōhio i ngā take e pēnei ana ā tātou tikanga. Ka ako rātou arā noa atu ngā tirohanga huhua ki te ao, e whai ana i tētahi pūnaha uara, me te mōhio ahakoa rā te momo mātauranga, ko tōna pūtaketanga e mātāpuna mai ana i ngā uara o te tangata.
Nā reira, me whai kupu Māori e tōtika ana mō te ‘Western science’ kia pai ai tana noho tahi ki ngā tirohanga maha, ki ngā mātauranga maha anō hoki. He mea nui kia pāhekoheko ngā ākonga Māori ki ēnei mātauranga, e whānui kē atu ai, e hōhonu kē atu ai tō rātou mōhio. Ko te kupu pai ki a mātou mō te ‘science’, arā te ‘Western science’, ko te mātauranga tauiwi.
Ngā Ariā Matua, Ngā Akoranga Matua
He Whakamārama
Ko te whāinga o te tukutuku ako he tautohu i ngā akoranga tāpua i roto i te wāhanga ako, ā, ka tuituia ēnā akoranga tāpua ki raro i ngā whakaaro whānui mō taua wāhanga ako. He rauemi hou te tukutuku ako hei whakamahinga mā te kaiako ki te waihanga i tētahi hōtaka ako e whai wāhi mai ai ngā akoranga matua katoa o taua wāhanga ako.
Ehara i te mea e herea ana te tukutuku ako ki tētahi whakaraupapatanga ako kotahi. Ka tīmata pea te raupapatanga ako i tētahi horopaki ako e hāngai ana ki te taiao o te kura, i tētahi āhuatanga rānei e ngākaunui ana ngā tauira. Ka hāngai pū pea tēnei kaupapa ako ki tētahi whakaaro whānui, heoi kei reira hoki ōna kōtuituinga ki ētahi atu whakaaro whānui. Kua waihangatia mai ngā tukutuku kia wātea ai te kaiwhakaako ki te whakarite hōtaka ako tāwariwari, mārama anō hoki.
Ka oti ngā puka ārahi i te whakaako me te aromatawai te waihanga, ka whakatauiratia ki ētahi horopaki e kitea ai te hāngai ki ngā whakaaro whānui. Heoi anō, ehara i te mea e herea ana, e toka ana rānei ēnā tauira. Ko ngā horopaki ka whakatauiratia, ka taea hoki pea i ētahi atu whakaaro whānui.
Mā te tukutuku aromatawai hei tautohu ngā akoranga e tōtika ana mō te whiwhi tohu, ā, ka whakatau iho hoki i ngā paerewa hei whakatutuki i tēnā tohu, te momo aromatawai me te taumaha o ngā whiwhinga. Kia mahara anō hoki, ehara i te mea he whakamātautau ā-pepa anake te aromatawai ā-waho; arā anō ngā kōwhiringa hei whakatutuki i te aromatawai ā-waho. Ā, pērā anō i te tukutuku ako, ehara i te mea e herea ana, e toka ana rānei ngā whakaraupapatanga aromatawai, engari kua whakaritea kia ngāwari te whakahāngai ki ngā marautanga ā-kura.
Te Waihanga Tukutuku
I waihangatia mai ngā mahere e ētahi ohu mātanga e mātau ana ki tēnā wāhanga ako, ki tēnā wāhanga ako. Nā rātou nei ngā whakaaro whānui mō ia wāhanga ako i waihanga. Ko ngā akoranga tāpua ngā akoranga kāore nei e tika ana kia mahue, kia whakarerea noatia. He rerekē i ia wāhanga ako, nā te rerekē o ngā tikanga me ngā ritenga i ahu mai ai ēnā mātauranga. Heoi anō, he āhuatanga ako kei tēnā, kei tēnā i pūtakea mai i ēnei momo mōhiotanga e toru e whai ake nei:
- te maumahara me te tātai meka;
- te mātau ki ngā whakaaro me te whakahāngai ki ngā horopaki huhua;
- ngā tukanga waihanga, whakamātautau hoki i ētahi mātauranga hou i roto i te kaupapa ako, tae atu ki ngā pūkenga me ngā mōhiotanga tukanga.
I hangā mai ngā tukutuku kia māmā ai tā te kaiwhakaako whakarite hōtaka ako e whai wāhi mai ai ngā tauira huhua rerekē me ō rātou tāera ako.
He Whakamārama
Ko te whāinga o te tukutuku ako he tautohu i ngā akoranga tāpua i roto i te wāhanga ako, ā, ka tuituia ēnā akoranga tāpua ki raro i ngā whakaaro whānui mō taua wāhanga ako. He rauemi hou te tukutuku ako hei whakamahinga mā te kaiako ki te waihanga i tētahi hōtaka ako e whai wāhi mai ai ngā akoranga matua katoa o taua wāhanga ako.
Ehara i te mea e herea ana te tukutuku ako ki tētahi whakaraupapatanga ako kotahi. Ka tīmata pea te raupapatanga ako i tētahi horopaki ako e hāngai ana ki te taiao o te kura, i tētahi āhuatanga rānei e ngākaunui ana ngā tauira. Ka hāngai pū pea tēnei kaupapa ako ki tētahi whakaaro whānui, heoi kei reira hoki ōna kōtuituinga ki ētahi atu whakaaro whānui. Kua waihangatia mai ngā tukutuku kia wātea ai te kaiwhakaako ki te whakarite hōtaka ako tāwariwari, mārama anō hoki.
Ka oti ngā puka ārahi i te whakaako me te aromatawai te waihanga, ka whakatauiratia ki ētahi horopaki e kitea ai te hāngai ki ngā whakaaro whānui. Heoi anō, ehara i te mea e herea ana, e toka ana rānei ēnā tauira. Ko ngā horopaki ka whakatauiratia, ka taea hoki pea i ētahi atu whakaaro whānui.
Mā te tukutuku aromatawai hei tautohu ngā akoranga e tōtika ana mō te whiwhi tohu, ā, ka whakatau iho hoki i ngā paerewa hei whakatutuki i tēnā tohu, te momo aromatawai me te taumaha o ngā whiwhinga. Kia mahara anō hoki, ehara i te mea he whakamātautau ā-pepa anake te aromatawai ā-waho; arā anō ngā kōwhiringa hei whakatutuki i te aromatawai ā-waho. Ā, pērā anō i te tukutuku ako, ehara i te mea e herea ana, e toka ana rānei ngā whakaraupapatanga aromatawai, engari kua whakaritea kia ngāwari te whakahāngai ki ngā marautanga ā-kura.
Te Waihanga Tukutuku
I waihangatia mai ngā mahere e ētahi ohu mātanga e mātau ana ki tēnā wāhanga ako, ki tēnā wāhanga ako. Nā rātou nei ngā whakaaro whānui mō ia wāhanga ako i waihanga. Ko ngā akoranga tāpua ngā akoranga kāore nei e tika ana kia mahue, kia whakarerea noatia. He rerekē i ia wāhanga ako, nā te rerekē o ngā tikanga me ngā ritenga i ahu mai ai ēnā mātauranga. Heoi anō, he āhuatanga ako kei tēnā, kei tēnā i pūtakea mai i ēnei momo mōhiotanga e toru e whai ake nei:
- te maumahara me te tātai meka;
- te mātau ki ngā whakaaro me te whakahāngai ki ngā horopaki huhua;
- ngā tukanga waihanga, whakamātautau hoki i ētahi mātauranga hou i roto i te kaupapa ako, tae atu ki ngā pūkenga me ngā mōhiotanga tukanga.
I hangā mai ngā tukutuku kia māmā ai tā te kaiwhakaako whakarite hōtaka ako e whai wāhi mai ai ngā tauira huhua rerekē me ō rātou tāera ako.
Big Idea Body:
Ko tā tēnei whakaaro whānui he whakamana i te mātauranga Māori, he aro hoki ki ngā kōrero tuku iho a te iwi Māori hei tūāpapa mō te mātauranga pūtaiao.
He mana tō te mātauranga pūtaiao
Ko tā tēnei whakaaro whānui he whakamana i te mātauranga Māori, he aro hoki ki ngā kōrero tuku iho a te iwi Māori hei tūāpapa mō te mātauranga pūtaiao.
Big Idea Body:
Ko tā tēnei whakaaro whānui he aro ki te mātauranga pūtaiao hei huarahi ako, hei huarahi titiro ki te ao tūroa hoki.
He tikanga tō te mātauranga pūtaiao
Ko tā tēnei whakaaro whānui he aro ki te mātauranga pūtaiao hei huarahi ako, hei huarahi titiro ki te ao tūroa hoki.
Big Idea Body:
Ko tā tēnei whakaaro whānui he aro ki te whakapapa o ngā atua Māori me ōna hononga, ōna tuituinga katoa i te ao tūroa.
He māramatanga anō mō te ao tūroa kei ngā atua Māori
Ko tā tēnei whakaaro whānui he aro ki te whakapapa o ngā atua Māori me ōna hononga, ōna tuituinga katoa i te ao tūroa.
Big Idea Body:
Ko tā tēnei whakaaro whānui he titiro whakamuri e mārama ai te ahunga whakamua otirā, i te whai tikanga o te mātauranga pūtaiao haere nei te wā.
Ka tupu te mātauranga pūtaiao o onamata, hei oranga mō inamata
Ko tā tēnei whakaaro whānui he titiro whakamuri e mārama ai te ahunga whakamua otirā, i te whai tikanga o te mātauranga pūtaiao haere nei te wā.
Ngā Matatautanga
I te Taumata 6: I tēnei taumata o te marautanga, ka whakaatu māramatanga, ka waihanga, ka whakawhanake, ka whakawhitiwhiti te ākonga i ngā ariā me ngā kaupapa mātauranga pūtaiao o te ao tūroa.
I te Taumata 7: I tēnei taumata o te marautanga, ka whakaatu māramatanga, ka torotoro te ākonga i ngā anga mātauranga pūtaiao iwi taketake. Ka whakataurite, ka whakatauaro i ngā kaupapa mātauranga pūtaiao iwi taketake, ā, ka whakawhitiwhiti i te koha ki ngā whakaaro anamata mō te ao tūroa.
I te Taumata 8: I tēnei taumata o te marautanga, ka arotake, ka whakataurite, ka whakatauaro, ka tātari arohaehae te ākonga i ngā pūnaha mātauranga huhua noa o te ao. Ka whakawhitiwhiti hoki i tētahi urupare rautaki mō anamata.
I te Taumata 6: I tēnei taumata o te marautanga, ka whakaatu māramatanga, ka waihanga, ka whakawhanake, ka whakawhitiwhiti te ākonga i ngā ariā me ngā kaupapa mātauranga pūtaiao o te ao tūroa.
I te Taumata 7: I tēnei taumata o te marautanga, ka whakaatu māramatanga, ka torotoro te ākonga i ngā anga mātauranga pūtaiao iwi taketake. Ka whakataurite, ka whakatauaro i ngā kaupapa mātauranga pūtaiao iwi taketake, ā, ka whakawhitiwhiti i te koha ki ngā whakaaro anamata mō te ao tūroa.
I te Taumata 8: I tēnei taumata o te marautanga, ka arotake, ka whakataurite, ka whakatauaro, ka tātari arohaehae te ākonga i ngā pūnaha mātauranga huhua noa o te ao. Ka whakawhitiwhiti hoki i tētahi urupare rautaki mō anamata.
Ngā Hononga ki ētahi atu Wāhanga Ako
Nā Rangi tāua, nā Tū-ā-nuku e takoto nei
Ko ahau tēnei, ko mea a mea
Ko te mātauranga pūtaiao i hua mai i te tangata: i ahu mai i ngā ahurea katoa, ā, nō ngā ahurea katoa hoki. Ko te pūtaiao he mātauranga e pā ana ki te ao tūroa me te wāhanga ki te tangata i roto i taua ao tūroa. Ka whakamātauria he whakaaro hāngai ki ngā wheako tairongo o te ao; he mātauranga tāwariwari, ki te tūpono hē, e taea te whakahou. Ka whai tikanga te mātauranga pūtaiao i roto i ngā tūmomo hangarau maha o te ao tangata. Mā te pūtaiao ka anga whakamua te ao Māori. Ka whakahuihuitia ngā whakaaro o neherā, tae noa mai ki ngā whakaaro o ēnei rā, kia puta he mātauranga hou, arā, kia whānui ake te puna mātauranga. Ka whakamahia ngā tikanga arohaehae i runga i te tirohanga Māori. Ka mau haere te ākonga i āna ake ‘kete’, arā, i āna ake tirohanga, ki te mātauranga, hei tūāpapa mō tāna ako i ngā tirohanga a ahurea kē. E whā ngā whenu o te Pūtaiao i roto i Te Marautanga o Aotearoa: 1. Te Ao Tūroa 2. Ō Ahupūngao 3. Ō Kawekawe 4. Ngā Tautake Pūtaiao me ngā Kōrero o Mua.
Ko te whenu Ngā Tautake me Ngā Kōrero ō Mua nā roto mai i Te Marautanga o Aotearoa e hono ana ki ngā paerewa paetae hou kua waihangatia. Koinei te whenu hei whai mā te kaiako me te ākonga.
Ngā Tautake me ngā Kōrero o Mua
Mā tēnei whenu, ka tirohia te pūtaiao hei pūnaha mātauranga, me te whakahāngai a te ākonga i te mātauranga pūtaiao ki tōna ake ao. Ko te tikanga, ko ēnei paerewa paetae kua whakawhanake mai i tētahi tūāpapa mātauranga pūtaiao me te mātauranga pūtaiao taketake hei whakamahi ki ngā hōtaka whakaako me te ako, kia whai hononga ki ngā mātauranga tauiwi e tika ana.
Ngā Pūkenga
● Mā te ako i te mātauranga pūtaiao, te mātauranga pūtaiao taketake me te mātauranga tauiwi, ka mārama te ākonga ki ngā ao o tātou te iwi Māori, o iwi taketake, o tauiwi hoki.
● Ka pakari te ākonga ki te rangahau, te whakamātau, te tūhura me te whakaoti rapanga.
● Ka whakaute te ākonga ki te taiao mā te āta wherawhera i te mātauranga pūtaiao.
● Me titiro whakamuri e koke whakamua ai te ākonga.
Nā Rangi tāua, nā Tū-ā-nuku e takoto nei
Ko ahau tēnei, ko mea a mea
Ko te mātauranga pūtaiao i hua mai i te tangata: i ahu mai i ngā ahurea katoa, ā, nō ngā ahurea katoa hoki. Ko te pūtaiao he mātauranga e pā ana ki te ao tūroa me te wāhanga ki te tangata i roto i taua ao tūroa. Ka whakamātauria he whakaaro hāngai ki ngā wheako tairongo o te ao; he mātauranga tāwariwari, ki te tūpono hē, e taea te whakahou. Ka whai tikanga te mātauranga pūtaiao i roto i ngā tūmomo hangarau maha o te ao tangata. Mā te pūtaiao ka anga whakamua te ao Māori. Ka whakahuihuitia ngā whakaaro o neherā, tae noa mai ki ngā whakaaro o ēnei rā, kia puta he mātauranga hou, arā, kia whānui ake te puna mātauranga. Ka whakamahia ngā tikanga arohaehae i runga i te tirohanga Māori. Ka mau haere te ākonga i āna ake ‘kete’, arā, i āna ake tirohanga, ki te mātauranga, hei tūāpapa mō tāna ako i ngā tirohanga a ahurea kē. E whā ngā whenu o te Pūtaiao i roto i Te Marautanga o Aotearoa: 1. Te Ao Tūroa 2. Ō Ahupūngao 3. Ō Kawekawe 4. Ngā Tautake Pūtaiao me ngā Kōrero o Mua.
Ko te whenu Ngā Tautake me Ngā Kōrero ō Mua nā roto mai i Te Marautanga o Aotearoa e hono ana ki ngā paerewa paetae hou kua waihangatia. Koinei te whenu hei whai mā te kaiako me te ākonga.
Ngā Tautake me ngā Kōrero o Mua
Mā tēnei whenu, ka tirohia te pūtaiao hei pūnaha mātauranga, me te whakahāngai a te ākonga i te mātauranga pūtaiao ki tōna ake ao. Ko te tikanga, ko ēnei paerewa paetae kua whakawhanake mai i tētahi tūāpapa mātauranga pūtaiao me te mātauranga pūtaiao taketake hei whakamahi ki ngā hōtaka whakaako me te ako, kia whai hononga ki ngā mātauranga tauiwi e tika ana.
Ngā Pūkenga
● Mā te ako i te mātauranga pūtaiao, te mātauranga pūtaiao taketake me te mātauranga tauiwi, ka mārama te ākonga ki ngā ao o tātou te iwi Māori, o iwi taketake, o tauiwi hoki.
● Ka pakari te ākonga ki te rangahau, te whakamātau, te tūhura me te whakaoti rapanga.
● Ka whakaute te ākonga ki te taiao mā te āta wherawhera i te mātauranga pūtaiao.
● Me titiro whakamuri e koke whakamua ai te ākonga.
Ngā Huarahi
E whakapaetia ana ka rangatira te ākonga whai mātauranga pūtaiao ki te ao whānui hei painga mō te taiao.
Mā te mātauranga pūtaiao e whai wāhi ai ngā pūnaha mātauranga pūtaiao taketake hei huarahi whakaora i te taiao. Ka noho ēnei wheako hei tūāpapa mō te ākonga i āna takahanga katoa i te ao. Mā te torotoro, te whakatairite me te whakatauaro i ōna whakaaro ki ngā whakaaro o te mātauranga tauiwi, ka mārama te ākonga ki ngā huarahi pai e ora ai a Papatūānuku. Ka ako te ākonga i te mātauranga pūtaiao, te mātauranga pūtaiao taketake me te mātauranga tauiwi hei whakawhānui i ōna mātauranga mō te ao.
E whakapaetia ana ka rangatira te ākonga whai mātauranga pūtaiao ki te ao whānui hei painga mō te taiao.
Mā te mātauranga pūtaiao e whai wāhi ai ngā pūnaha mātauranga pūtaiao taketake hei huarahi whakaora i te taiao. Ka noho ēnei wheako hei tūāpapa mō te ākonga i āna takahanga katoa i te ao. Mā te torotoro, te whakatairite me te whakatauaro i ōna whakaaro ki ngā whakaaro o te mātauranga tauiwi, ka mārama te ākonga ki ngā huarahi pai e ora ai a Papatūānuku. Ka ako te ākonga i te mātauranga pūtaiao, te mātauranga pūtaiao taketake me te mātauranga tauiwi hei whakawhānui i ōna mātauranga mō te ao.