You’re viewing the Māori version of this page as English translations are not available.

I tēnei ngohe

I tēnei ngohe aromatawai, ko tāu mahi he whakarite mahere, hoahoa hoki e hāngai ana ki Te Whare Tapu o Ngāpuhi, mā te whakamahi tikanga āhuahanga.

I tēnei ngohe aromatawai, ko tāu mahi he whakarite mahere, hoahoa hoki e hāngai ana ki Te Whare Tapu o Ngāpuhi, mā te whakamahi tikanga āhuahanga.

Te horopaki

He mea hanga tōku whare, ko Papatūānuku te paparahi. Ko ngā maunga ngā poupou, ko Ranginui e titiro iho nei, te tuanui. Pūhanga Tohorā, titiro ki Te Ramaroa e whakakurupae ake rā i te hauāuru. Te Ramaroa, titiro ki Whīria, te paiaka o te riri, te kawa o Rāhiri. Whīria, titiro ki Panguru, ki Papata, ki te rākau tū papata ki te tai hauāuru; Panguru, Papata, titiro ki Maunga Taniwha. Maunga Taniwha, titiro ki Tokerau. Tokerau, titiro ki Rākaumangamanga. Rākaumangamanga, titiro ki Manaia, e tū kōhatu mai rā i te ākau. Manaia, titiro ki Tūtāmoe. Tūtāmoe, titiro ki Maunganui. Maunganui, titiro ki Pūhanga Tohorā. Ehara aku maunga i te maunga nekeneke, he maunga tū tonu, tū te Ao, tū te Pō. Ko Te Whare Tapu o Ngāpuhi tēnei.

He mea hanga tōku whare, ko Papatūānuku te paparahi. Ko ngā maunga ngā poupou, ko Ranginui e titiro iho nei, te tuanui. Pūhanga Tohorā, titiro ki Te Ramaroa e whakakurupae ake rā i te hauāuru. Te Ramaroa, titiro ki Whīria, te paiaka o te riri, te kawa o Rāhiri. Whīria, titiro ki Panguru, ki Papata, ki te rākau tū papata ki te tai hauāuru; Panguru, Papata, titiro ki Maunga Taniwha. Maunga Taniwha, titiro ki Tokerau. Tokerau, titiro ki Rākaumangamanga. Rākaumangamanga, titiro ki Manaia, e tū kōhatu mai rā i te ākau. Manaia, titiro ki Tūtāmoe. Tūtāmoe, titiro ki Maunganui. Maunganui, titiro ki Pūhanga Tohorā. Ehara aku maunga i te maunga nekeneke, he maunga tū tonu, tū te Ao, tū te Pō. Ko Te Whare Tapu o Ngāpuhi tēnei.

Hei Mahi

Hei Mahi 1

  1. Rangahautia tētahi tohu whenua o tō hāpori, hapū, iwi rānei, kātahi ka whakamārama mai i tōna hiranga.

Hei Mahi 2

  1. Whakamahia te tūtohi kei te Rauemi 1 hei whakarite rauara ki te whakatau:
    • i te ara poto rawa mai i Maunga Taniwha ki Manaia.
    • i te ara e honohonotia ai ngā poupou katoa, i runga i te tawhiti iti rawa.
    • mēnā e taea te tāroi mā te tīmata i Maunganui, ka huri haere ai ki ngā poupou katoa, me te mutu anō ki Maunganui. Ki te kore e taea, ki hea tīmata ai, mutu anō ai?

Hei Mahi 3

E ai ki ngā kōrero, ko Te Pū o Te Wheke te pito o Ngāpuhi. Kua whiriwhiringia ngā poupou kei te taha raki rawa, te taha tonga rawa, te taha uru rawa, me te taha rāwhiti rawa.

  1. He akitu tō ngā poupou AEIO, A (55,70), E (56,47), I (88,-48), me te O (-23,-25). Whakamāramatia te momo āhua o te AEIO. Whakamahia te Rauemi 3 hei tautoko i āu mahi.
  2. Whiriwhiringia te whārite o te rārangi me te tawhiti o te rārangi e hono ai te AI.

Hei Mahi 1

  1. Rangahautia tētahi tohu whenua o tō hāpori, hapū, iwi rānei, kātahi ka whakamārama mai i tōna hiranga.

Hei Mahi 2

  1. Whakamahia te tūtohi kei te Rauemi 1 hei whakarite rauara ki te whakatau:
    • i te ara poto rawa mai i Maunga Taniwha ki Manaia.
    • i te ara e honohonotia ai ngā poupou katoa, i runga i te tawhiti iti rawa.
    • mēnā e taea te tāroi mā te tīmata i Maunganui, ka huri haere ai ki ngā poupou katoa, me te mutu anō ki Maunganui. Ki te kore e taea, ki hea tīmata ai, mutu anō ai?

Hei Mahi 3

E ai ki ngā kōrero, ko Te Pū o Te Wheke te pito o Ngāpuhi. Kua whiriwhiringia ngā poupou kei te taha raki rawa, te taha tonga rawa, te taha uru rawa, me te taha rāwhiti rawa.

  1. He akitu tō ngā poupou AEIO, A (55,70), E (56,47), I (88,-48), me te O (-23,-25). Whakamāramatia te momo āhua o te AEIO. Whakamahia te Rauemi 3 hei tautoko i āu mahi.
  2. Whiriwhiringia te whārite o te rārangi me te tawhiti o te rārangi e hono ai te AI.

Ngā mahi hei tāpae

He momo tuhinga (e 200-250 kupu te roa), he momo whakaaturanga rānei (e 3-4 meneti te roa) e whai wāhi ana ko ngā inenga, ngā rauara me ngā hoahoa.

Whakahoropakitia hoki ngā mahi nei ki ngā mātauranga tuku iho e pā ana ki ngā tohu whenua o tō hāpori, iwi, hapū rānei.

He momo tuhinga (e 200-250 kupu te roa), he momo whakaaturanga rānei (e 3-4 meneti te roa) e whai wāhi ana ko ngā inenga, ngā rauara me ngā hoahoa.

Whakahoropakitia hoki ngā mahi nei ki ngā mātauranga tuku iho e pā ana ki ngā tohu whenua o tō hāpori, iwi, hapū rānei.

Rauemi

Rauemi 1: Ngā Poupou o Te Whare Tapu

Rauemi

Rauemi 2: Ngā tawhiti ā-manomita (km)

Pūhanga Tohorā

 

 

 

 

 

 

 

 

 

50

Te Ramaroa

 

 

 

 

 

 

 

 

……….

8

Whīria

 

 

 

 

 

 

 

……….

……….

108

Panguru

 

 

 

 

 

 

54

……….

………

45

Maunga Taniwha

 

 

 

 

 

……….

……….

……….

……….

85

Tokerau

 

 

 

 

……….

……….

………

……….

113

87

Rākaumangamanga

 

 

 

……….

……….

………

……….

……….

……….

100

Manaia

 

 

55

……….

………

……….

……….

……….

95

103

Tūtāmoe

 

65

65

……….

……….

……….

……….

……….

……….

41

Maunganui

 

Rauemi 3: He pepa tukutuku

Rauemi

 

Rauemi 1: Ngā Poupou o Te Whare Tapu

Rauemi

Rauemi 2: Ngā tawhiti ā-manomita (km)

Pūhanga Tohorā

 

 

 

 

 

 

 

 

 

50

Te Ramaroa

 

 

 

 

 

 

 

 

……….

8

Whīria

 

 

 

 

 

 

 

……….

……….

108

Panguru

 

 

 

 

 

 

54

……….

………

45

Maunga Taniwha

 

 

 

 

 

……….

……….

……….

……….

85

Tokerau

 

 

 

 

……….

……….

………

……….

113

87

Rākaumangamanga

 

 

 

……….

……….

………

……….

……….

……….

100

Manaia

 

 

55

……….

………

……….

……….

……….

95

103

Tūtāmoe

 

65

65

……….

……….

……….

……….

……….

……….

41

Maunganui

 

Rauemi 3: He pepa tukutuku

Rauemi

 

Kuputaka

ara poto rawa

shortest path

ara honohono

spanning tree

whārite o te rārangi

equation of the line

tawhiti

distance

te tawhiti i waenga i ētahi pūwāhi e rua

distance between points

te rōnaki o tētahi rārangi

gradient of the line

te whārite o tētahi rārangi

equation of the line

ngā rārangi whakarara

parallel lines

ngā rārangi hāngai

perpendicular lines

ngā rārangi pūtahi

intersecting lines

tāroi

traversibility

te whānuitanga iti rawa o te rākau

minimum spanning tree

ara poto rawa

shortest path

ara honohono

spanning tree

whārite o te rārangi

equation of the line

tawhiti

distance

te tawhiti i waenga i ētahi pūwāhi e rua

distance between points

te rōnaki o tētahi rārangi

gradient of the line

te whārite o tētahi rārangi

equation of the line

ngā rārangi whakarara

parallel lines

ngā rārangi hāngai

perpendicular lines

ngā rārangi pūtahi

intersecting lines

tāroi

traversibility

te whānuitanga iti rawa o te rākau

minimum spanning tree