Te Whāinga
Paearu Paetae
Kōrero Āpiti 1
I ahu mai tēnei paerewa paetae i te Taumata 6 o Te Marautanga o Aotearoa (Te Tāhuhu o te Mātauranga, 2017). E hono ana ki te Papa Whakaako mō Tikanga ā-Iwi kei: https://ncea.education.govt.nz.
I ahu mai tēnei paerewa paetae i te Taumata 6 o Te Marautanga o Aotearoa (Te Tāhuhu o te Mātauranga, 2017). E hono ana ki te Papa Whakaako mō Tikanga ā-Iwi kei: https://ncea.education.govt.nz.
Whāinga Paetae
Tikanga ā-Iwi
6.1 Ko te mahi takitahi, ā-rōpū, ā-pūtahitanga rānei, ki te whakatairanga i te tōkeke pāpori me ngā motika tangata.
6.2 Ko te urutau me te rerekē haere o ngā ahurea, me ngā putanga iho o ēnei mō te porihanga.
Hītori
6.1 Ko ngā pūtaketanga me ngā otinga o ngā tūāhua o mua i waihanga i te āhua noho a te iwi o Aotearoa.
6.2 He rerekē te titiro a te tangata ki ngā tūāhua o mua e whai tikanga ana ki Aotearoa.
Whāinga Paetae
Tikanga ā-Iwi
6.1 Ko te mahi takitahi, ā-rōpū, ā-pūtahitanga rānei, ki te whakatairanga i te tōkeke pāpori me ngā motika tangata.
6.2 Ko te urutau me te rerekē haere o ngā ahurea, me ngā putanga iho o ēnei mō te porihanga.
Hītori
6.1 Ko ngā pūtaketanga me ngā otinga o ngā tūāhua o mua i waihanga i te āhua noho a te iwi o Aotearoa.
6.2 He rerekē te titiro a te tangata ki ngā tūāhua o mua e whai tikanga ana ki Aotearoa.
Kōrero Āpiti 2
E whai ake nei ngā whakamārama mō ngā paearu paetae:
Ka tautohu i ngā take tuakiri tangata:
- Ka tautohu i:
- te tuakiri tangata, ngā āhuatanga e pā atu ana ki te hanganga mai o te tuakiri, me te āhua o ngā pānga
- ngā āhuatanga e tautuhi ana i tētahi tangata, rōpū rānei
- ngā tirohanga rerekē a ētahi ki ētahi atu.
Ka whakaahua i ngā take tuakiri tangata:
- Ka whakaahua i:
- ngā āhuatanga e pā atu ana ki te hanganga mai o te tuakiri, me te āhua o ngā pānga
- ngā āhuatanga e tautuhi ana i tētahi tangata, rōpū rānei
- ngā tirohanga rerekē a ētahi ki ētahi atu.
Ka tātari i ngā take tuakiri tangata:
- Ka tātari i:
- ngā āhuatanga e pā atu ana ki te hanganga mai o te tuakiri, me te āhua o ngā pānga
- ngā āhuatanga e tautuhi ana i tētahi tangata, rōpū rānei
- ngā tirohanga rerekē a ētahi ki ētahi atu.
E whai ake nei ngā whakamārama mō ngā paearu paetae:
Ka tautohu i ngā take tuakiri tangata:
- Ka tautohu i:
- te tuakiri tangata, ngā āhuatanga e pā atu ana ki te hanganga mai o te tuakiri, me te āhua o ngā pānga
- ngā āhuatanga e tautuhi ana i tētahi tangata, rōpū rānei
- ngā tirohanga rerekē a ētahi ki ētahi atu.
Ka whakaahua i ngā take tuakiri tangata:
- Ka whakaahua i:
- ngā āhuatanga e pā atu ana ki te hanganga mai o te tuakiri, me te āhua o ngā pānga
- ngā āhuatanga e tautuhi ana i tētahi tangata, rōpū rānei
- ngā tirohanga rerekē a ētahi ki ētahi atu.
Ka tātari i ngā take tuakiri tangata:
- Ka tātari i:
- ngā āhuatanga e pā atu ana ki te hanganga mai o te tuakiri, me te āhua o ngā pānga
- ngā āhuatanga e tautuhi ana i tētahi tangata, rōpū rānei
- ngā tirohanga rerekē a ētahi ki ētahi atu.
Kōrero Āpiti 3
E whai ake nei ngā whakamārama mō ngā kupu me ngā kīanga whaitake matua o te paerewa nei:
ngā āhuatanga e pā atu ana ki te hanganga mai o te tuakiri
| Koia nei ētahi:
|
te āhua o ngā pānga | Koia nei ētahi:
|
ngā āhuatanga e tautuhi ana i tētahi tangata, rōpū rānei | Koia nei ētahi:
|
ngā tirohanga rerekē a ētahi ki ētahi atu
| Ko ngā tirohanga a ngā tāngata o iwi kē, o whenua kē, he rerekē ngā uara, ngā waiaro, ngā whakapono rānei ki te tuakiri tangata. Kei reira anō pea ngā take i pērā ai tana tirohanga, tae atu ki ngā mahinga, ētahi urupare rānei i puta ake. Hei tauira, ko ngā tirohanga tuakiri tangata a:
|
E whai ake nei ngā whakamārama mō ngā kupu me ngā kīanga whaitake matua o te paerewa nei:
ngā āhuatanga e pā atu ana ki te hanganga mai o te tuakiri
| Koia nei ētahi:
|
te āhua o ngā pānga | Koia nei ētahi:
|
ngā āhuatanga e tautuhi ana i tētahi tangata, rōpū rānei | Koia nei ētahi:
|
ngā tirohanga rerekē a ētahi ki ētahi atu
| Ko ngā tirohanga a ngā tāngata o iwi kē, o whenua kē, he rerekē ngā uara, ngā waiaro, ngā whakapono rānei ki te tuakiri tangata. Kei reira anō pea ngā take i pērā ai tana tirohanga, tae atu ki ngā mahinga, ētahi urupare rānei i puta ake. Hei tauira, ko ngā tirohanga tuakiri tangata a:
|
Kuputaka
ataata taurite | stereotype |
hōkakatanga | sexuality |
kiritau | self-esteem |
utu whakamutu mahi | redundancy |
wāhiruatanga | division |
Kuputaka
ataata taurite | stereotype |
hōkakatanga | sexuality |
kiritau | self-esteem |
utu whakamutu mahi | redundancy |
wāhiruatanga | division |