Te Poutāhū logo

Ko ngā panonitanga ingoa o ngā Kaupapa Ako Māori i te New Zealand Curriculum me Te Marautanga o Aotearoa

Kua whakahoungia ngā ingoa o Whaiora, o Mau Rākau, o Toi Whakairo e tika ake ai te whakaari i te ahureitanga o ēnei kaupapa.
  • NZC
  • TMoA

Ko te manu kai i te miro, nōna te ngahere.
Ko te manu kai i te mātauranga, nōna te ao!

Hei whakatutuki i tō mātou herenga ki te whakawhanake kaupapa ako e tautoko ana i ngā huarahi ao Māori ki te NCEA, kei te whakawhanaketia, kua oti rānei te whakawhanake ngā wāhanga ako kei raro atu nei mō the New Zealand Curriculum me Te Marautanga o Aotearoa.

Ko Te Ao Haka, ko Whaiora me Mau Rākau i the New Zealand Curriculum. Ko Toi Whakairo me Te Reo Pākehā i Te Marautanga o Aotearoa.

Nā ngā whanaketanga o Whaiora, o Mau Rākau, o Toi Whakairo, kua tohua e mātou kia panonitia te ingoa o ā rātou wāhanga ako, kia tika kē atu ai te whakakapi i ōna matatinitanga me ōna motuhaketanga.

Ko ngā panonitanga ingoa me ōna kupu taunaki kua whakaahuatia ki raro nei. Ka kitea hoki ēnei panonitanga i ngā rārangi wāhanga ako NCEA kua whakaaetia mō the New Zealand Curriculum me Te Marautanga o Aotearoa i te paetukutuku NCEA.Education.

Kua panoni te ingoa o Whaiora ki Toiora

Ko tā Toiora he whakaahua i te tukanga mō ngā ākonga ki te waihanga i ō rātou ake huarahi motuhake ki te ora me te hauora e hāngai ana ki tō rātou mōhio ki ō rātou ake hiahia. Ko tā Toiora, e kī nei, mā te ākonga e waihanga ō rātou ake huarahi motuhake ki te ora me te hauora e hāngai ana ki tō rātou mōhio ki ō rātou ake hiahia. Kei te takahi huarahi te ākonga e mōhio kē atu ai rātou ki ēnei hiahia, ka mutu, e tautokona ana mā ngā rauemi whakaako me te ako. Mā te ingoa Toiora e āhei ai te hanganga o ngā rauemi e torowhānui ana te titiro ki te hauora.

Kua panoni te ingoa o Mau Rākau ki Te Ao Tū Taua

Ka arotahi, ka tuku āheinga a Te Ao Tū Taua ki te whakatewhatewha me te tūhura i ngā tini tikanga e tūāpapa mai ana i tēnei mahi. I ahu mai a Tū Taua i a Tūmatauenga, i te atua o te riri. Ka tātaihia ngā mau rākau a te Māori i te wehenga o Ranginui rāua ko Papatūānuku, i te wā i tū ai hoki te riri i waenga i ā rāua tamariki, nō reira rā ngā momo āhuatanga pakanga katoa. E hāngai ana ōna tikanga ki te ao o te whakapakari tinana, o te hītori Māori, o ngā Atua Māori, o te whakapapa, o te māia, o ngā pūkenga ārahi, o te whakaraupapa whaiaro, o te whakaute me ngā whakamahinga katoa o te taiaha. Ko tā Te Ao Tū Taua he titiro ki te horopaki whānui e noho nei te Mau Rākau, me te aha, ka hangā mai ko ngā rauemi whaitake e hāngai ana hoki ki ngā matatinitanga me ngā motuhaketanga o ēnei mātauranga.

Kua panoni te ingo o Toi Whakairo ki Te Ao Whakairo 

Ka arotahi, ka tuku āheinga a Te Ao Whakairo ki te whakatewhatewha me te tūhura i ngā tini tikanga e tūāpapa mai ana i te tukanga mō te waihanga whakairo. Ko tā Te Ao Whakairo he titiro ki te horopaki whānui e noho nei te Toi Whakairo, me te aha, ka hangā mai ko ngā rauemi whaitake e hāngai ana hoki ki ngā matatinitanga me ngā motuhaketanga o ēnei mātauranga.

Me he pātai āu, whakapā mai ki ncea.maraumaori@education.govt.nz

Ko te manu kai i te miro, nōna te ngahere.
Ko te manu kai i te mātauranga, nōna te ao!

Hei whakatutuki i tō mātou herenga ki te whakawhanake kaupapa ako e tautoko ana i ngā huarahi ao Māori ki te NCEA, kei te whakawhanaketia, kua oti rānei te whakawhanake ngā wāhanga ako kei raro atu nei mō the New Zealand Curriculum me Te Marautanga o Aotearoa.

Ko Te Ao Haka, ko Whaiora me Mau Rākau i the New Zealand Curriculum. Ko Toi Whakairo me Te Reo Pākehā i Te Marautanga o Aotearoa.

Nā ngā whanaketanga o Whaiora, o Mau Rākau, o Toi Whakairo, kua tohua e mātou kia panonitia te ingoa o ā rātou wāhanga ako, kia tika kē atu ai te whakakapi i ōna matatinitanga me ōna motuhaketanga.

Ko ngā panonitanga ingoa me ōna kupu taunaki kua whakaahuatia ki raro nei. Ka kitea hoki ēnei panonitanga i ngā rārangi wāhanga ako NCEA kua whakaaetia mō the New Zealand Curriculum me Te Marautanga o Aotearoa i te paetukutuku NCEA.Education.

Kua panoni te ingoa o Whaiora ki Toiora

Ko tā Toiora he whakaahua i te tukanga mō ngā ākonga ki te waihanga i ō rātou ake huarahi motuhake ki te ora me te hauora e hāngai ana ki tō rātou mōhio ki ō rātou ake hiahia. Ko tā Toiora, e kī nei, mā te ākonga e waihanga ō rātou ake huarahi motuhake ki te ora me te hauora e hāngai ana ki tō rātou mōhio ki ō rātou ake hiahia. Kei te takahi huarahi te ākonga e mōhio kē atu ai rātou ki ēnei hiahia, ka mutu, e tautokona ana mā ngā rauemi whakaako me te ako. Mā te ingoa Toiora e āhei ai te hanganga o ngā rauemi e torowhānui ana te titiro ki te hauora.

Kua panoni te ingoa o Mau Rākau ki Te Ao Tū Taua

Ka arotahi, ka tuku āheinga a Te Ao Tū Taua ki te whakatewhatewha me te tūhura i ngā tini tikanga e tūāpapa mai ana i tēnei mahi. I ahu mai a Tū Taua i a Tūmatauenga, i te atua o te riri. Ka tātaihia ngā mau rākau a te Māori i te wehenga o Ranginui rāua ko Papatūānuku, i te wā i tū ai hoki te riri i waenga i ā rāua tamariki, nō reira rā ngā momo āhuatanga pakanga katoa. E hāngai ana ōna tikanga ki te ao o te whakapakari tinana, o te hītori Māori, o ngā Atua Māori, o te whakapapa, o te māia, o ngā pūkenga ārahi, o te whakaraupapa whaiaro, o te whakaute me ngā whakamahinga katoa o te taiaha. Ko tā Te Ao Tū Taua he titiro ki te horopaki whānui e noho nei te Mau Rākau, me te aha, ka hangā mai ko ngā rauemi whaitake e hāngai ana hoki ki ngā matatinitanga me ngā motuhaketanga o ēnei mātauranga.

Kua panoni te ingo o Toi Whakairo ki Te Ao Whakairo 

Ka arotahi, ka tuku āheinga a Te Ao Whakairo ki te whakatewhatewha me te tūhura i ngā tini tikanga e tūāpapa mai ana i te tukanga mō te waihanga whakairo. Ko tā Te Ao Whakairo he titiro ki te horopaki whānui e noho nei te Toi Whakairo, me te aha, ka hangā mai ko ngā rauemi whaitake e hāngai ana hoki ki ngā matatinitanga me ngā motuhaketanga o ēnei mātauranga.

Me he pātai āu, whakapā mai ki ncea.maraumaori@education.govt.nz